Veilig Thuis: feiten en misverstanden over melden

Veel mensen denken dat een melding bij Veilig Thuis direct leidt tot ingrijpende maatregelen, zoals het weghalen van kinderen uit huis. Dit misverstand zorgt ervoor dat mensen huiverig zijn om hulp te zoeken, terwijl Veilig Thuis juist bedoeld is om in een vroeg stadium ondersteuning en advies te bieden. Wist je bijvoorbeeld dat je anoniem om advies kunt vragen, zonder dat er meteen een melding wordt geregistreerd?

Casper, manager bij Veilig Thuis Flevoland, legt uit hoe Veilig Thuis écht werkt, wat er gebeurt na een melding en hoe gezinnen op de juiste manier worden geholpen.

Welk misverstand over Veilig Thuis wil je direct uit de wereld helpen?

“Veel mensen denken dat Veilig Thuis direct ingrijpt en bijvoorbeeld kinderen uit huis plaatst. Dat klopt niet. Wij zijn er juist om in een vroeg stadium te ondersteunen en oplossingen te zoeken. Uithuisplaatsing is een ingrijpende maatregel die alleen in uitzonderlijke gevallen voorkomt en altijd via de kinderrechter verloopt, na onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming.

Wat wij wél doen, is samen met gezinnen en hulpverleners kijken naar wat nodig is om een veilige situatie te creëren. Soms is een tijdelijke time-out een oplossing, maar dat gebeurt alleen met instemming van de ouders en het kind. Ook kunnen we advies geven of een melding beoordelen, maar uiteindelijk ligt de beslissing over dwangmaatregelen niet bij ons. Veilig Thuis werkt in principe op vrijwillige basis, tenzij er ernstige zorgen zijn en een melding bij de Raad nodig is. Daarom is het goed om te weten dat je ons anoniem om advies kunt vragen. Zolang je geen namen noemt, wordt er geen melding geregistreerd en ondernemen we geen actie. Zo kun je zonder verplichtingen overleggen wat een goede volgende stap is.”

Tegen welke grootste uitdaging loop je aan?

“Het blijft een uitdaging om Veilig Thuis laagdrempeliger te maken, juist omdat er zoveel vooroordelen over bestaan. We hopen dat hulpverleners hier een belangrijke rol in spelen door goed uit te leggen wat Veilig Thuis doet en waarom wij er zijn. Het is belangrijk dat mensen weten dat wij er zijn om te ondersteunen en niet om direct in te grijpen.

Onze adviserende (en ondersteunende) rol is op vrijwillige basis, op aanvraag van de adviesvrager. Dit is vaak een hulpverlener of gezinslid. Maar wanneer wij een melding krijgen, dan is onze betrokkenheid niet helemaal vrijblijvend. Als mensen niet mee willen werken met onze betrokkenheid, dan kunnen wij ze niet dwingen. Echter kunnen wij wel zonder toestemming informatie opvragen (bij school bijvoorbeeld) en een verzoek tot onderzoek indienen bij de raad voor de kinderbescherming. Dit maakt ook dat mensen terughoudend kunnen zijn als wij betrokken raken.”

Kun je een voorbeeld geven van een concrete actie die echt verschil heeft gemaakt voor slachtoffers of professionals?

“Een voorbeeld waar we echt een verschil mee maken is een huisverbod. Als er sprake is van ernstige onveiligheid tussen twee volwassenen, kunnen we samen met de politie een verzoek indienen bij de burgemeester om de pleger voor 10 tot 28 dagen uit huis te plaatsen. Dit huisverbod houdt in dat de pleger geen contact mag opnemen met het slachtoffer. Het geeft ons de ruimte om een time-out te creëren en hulpverlening op te starten voor zowel de vermoedelijke dader als het slachtoffer. Ons doel is om te werken aan een situatie waarin zij – indien mogelijk – weer veilig onder één dak kunnen leven.

We kijken in dat geval altijd naar opvangmogelijkheden voor de pleger. Kan iemand tijdelijk bij familie of vrienden terecht? Als dat niet mogelijk is, schakelen we reclassering in om te kijken of er opvangplekken zijn waar iemand op vrijwillige basis kan verblijven. In sommige gevallen is het juist het slachtoffer dat tijdelijk elders verblijft, omdat de pleger geen andere plek heeft. We proberen altijd maatwerk te leveren, afhankelijk van de situatie.

Ook op kleinere schaal maken we impact. We geven advies aan professionals die in moeilijke situaties zitten. Soms is een telefoontje al genoeg om een hulpverlener verder te helpen.”

Veel mensen vinden het spannend of moeilijk om contact op te nemen met Veilig Thuis, bijvoorbeeld omdat ze denken dat er meteen ingegrepen wordt. Wat zou je tegen hen willen zeggen om die drempel te verlagen?

“Ik zeg altijd tegen mensen dat je anoniem contact kunt opnemen met Veilig Thuis. Zolang je geen namen noemt, kunnen wij niets met de informatie en ondernemen we ook geen actie. Met andere woorden: een telefoontje naar Veilig Thuis is geen melding op zich. Je kunt simpelweg om advies vragen, zonder dat wij direct iets doen. Mijn advies is daarom altijd om gewoon te bellen en het in eerst instantie anoniem te houden. Dan kun je zelf bepalen of je verder kunt met het advies dat je krijgt, of dat er toch een melding nodig is.”

Hoe verloopt een eerste contactmoment met Veilig Thuis eigenlijk? Kun je uitleggen wat mensen kunnen verwachten als ze bellen of chatten?

“Mensen kunnen op verschillende manieren contact opnemen met Veilig Thuis. Naast bellen is het ook mogelijk om te chatten via onze website. Dit kan een laagdrempelige manier zijn om vragen te stellen of advies in te winnen. Wanneer je ons belt, krijg je een maatschappelijk werker aan de lijn. Die persoon zal eerst het proces uitleggen en met je meedenken. Het gesprek is bedoeld om te verkennen wat er aan de hand is en om advies te geven. Je wordt meegenomen in de overweging: Wil ik alleen advies of wil ik een melding doen?”

“Mensen denken soms dat één telefoontje meteen grote gevolgen heeft, maar dat is niet zo. Het eerste contact is vooral bedoeld om samen te kijken naar wat nodig is. Soms is alleen advies al voldoende, en in andere gevallen kan verdere hulp nodig zijn. Maar die keuze ligt altijd bij de adviesvrager.”