Het huisverbod is een sterk middel om een geweldpleger tijdelijk de deur uit te zetten maar kan veel vaker worden ingezet. Nu gebeurt dat bij slechts 3 tot 12 procent van de politiemeldingen. Tot die conclusie komen onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut. Zij hebben de daling van het aantal uitgedeelde huisverboden onderzocht in de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, en Den Haag.
Afname aantal huisverboden vanaf 2013
Sinds 2009 hebben burgemeesters de bevoegdheid een tijdelijk huisverbod opleggen als er sprake is van huiselijk geweld in een gezin. De pleger van het geweld moet dan het huis 10 dagen verlaten. In het eerste jaar na de invoering werden er landelijk ruim 2000 huisverboden ingezet. In 2013 groeide dat naar 3500. Maar in 2014 zette een daling in (3300 huisverboden), terwijl het aantal meldingen van huiselijk geweld niet afnam.
Het Verwey-Jonker Instituut noemt twee belangrijke verklaringen naar voren voor de daling van het aantal huisverboden: de reorganisatie bij de politie in 2013 en de transitie in het sociaal domein in 2015.
Door de grote reorganisatie bij de politie in 2013, de invoering van de Nationale Politie, verminderde de specifieke aandacht voor huiselijk geweld, zagen de onderzoekers. Dat gebeurde ook bij de hulpverlening, toen in 2015 veel zorgtaken van het Rijk naar gemeenten zijn gegaan. Daarbij kwam Veilig Thuis tot stand, en hiermee veranderde ook de uitvoering van de huisverbodprocedure.
Knelpunten bij opleggen huisverbod
In het rapport worden ook de belangrijkste knelpunten genoemd rondom het daadwerkelijk opleggen van het tijdelijk huisverbod
- Onvoldoende inzicht bij de politie en hulpverleners over het doel en de mogelijkheden van het huisverbod;
- Onvoldoende inzicht over wanneer aan de criteria wordt voldaan om een huisverbod op te kunnen leggen
- Ontbreken van een gezamenlijke visie op het huisverbod bij zowel politie als bij de hulpverlening en andere betrokken ketenpartners.
Momenteel wordt het huisverbod voornamelijk opgelegd na een crisismelding bij de politie. De onderzoekers signaleren dat hulpverleners vaak onvoldoende op de hoogte zijn dat een huisverbod ook ingezet kan worden als er geen crisismelding bij de politie is gedaan. Andere knelpunten zijn capaciteitsproblemen, wachtlijsten bij hulpverleningsinstellingen, en toenemende complexiteit van de problematiek.
Voorwaarde voor succesvol inzetten huisverbod
De belangrijkste voorwaarde voor het vaker en succesvol inzetten van het huisverbod is dat de basispolitie en de hulpverlening beter op hun netvlies hebben wat de mogelijkheden van het huisverbod zijn. Daarmee hangt samen dat er een gezamenlijke visie nodig is op het huisverbod in de brede aanpak van huiselijk geweld en op hoe het huisverbod ingezet kan worden in situaties waarbij geen crisismelding bij de politie is gedaan.
Verder lezen
Voor meer informatie over het onderzoek zie de site van het Verwey-Jonker Instituut
